UCHWAŁA Nr XLIX/527/10
RADY MIEJSKIEJ W GRYFINIE
z dnia 28 stycznia 2010 r.

w sprawie zaskarżenia do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie rozstrzygnięcia nadzorczego Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie zawartego w UCHWALE NR XXV/157/S/2009 z dnia 17 grudnia 2009r. stwierdzającego nieważność uchwały Nr XLV/480/09 Rady Miejskiej w Gryfinie z dnia 12 listopada 2009r. w sprawie określenia wymiaru dopłat ściekowych stosowanych przy wykonywaniu usług opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych oraz określenia wymiaru modernizacyjnych dopłat środowiskowych do budowy mikrooczyszczalni przydomowych lub przebudowy i remontu zbiorników bezodpływowych.

Na podstawie art. 98 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; z 2002 r. Nr 23, poz. 220 i Nr 62, poz. 558 i Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806; z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr 162, poz. 1568; z 2004 r. Nr 102, poz. 1055 i Nr 116, poz. 1203 i Nr 167, poz. 1759; z 2005 r. Nr 172, poz. 1441 i Nr 175, poz. 1457; z 2006 r. Nr 17, poz. 128 i Nr 181, poz. 1337; z 2007 r. Nr 48, poz. 327 i Nr 138, poz. 974 i Nr 173, poz. 1218; z 2008r. Nr 180, poz. 1111; z 2009 r. Nr 223, poz. 1458 i Nr 52, poz. 420; oraz z 2010 Nr 157, poz. 1241) w związku z art. 3 §2 pkt 7 oraz art. 50 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002r. Nr 153, poz. 1270; z 2004r. Nr 162, poz. 1692; z 2005r. Nr 94, poz. 788 i Nr 169, poz. 1417 i Nr 250, poz. 2118; z 2006r. Nr 38, poz. 268 i Nr 208, poz. 1536 i Nr 217, poz. 1590; z 2007r. Nr 120,poz. 818 i Nr 121, poz. 831 i Nr 221, poz. 1650; z 2008r. Nr 190, poz. 1171 i Nr 216, poz. 1367; oraz z 2009r. Nr 53, poz. 433 i Nr 144, poz. 1179 i Nr 216, poz. 1676 i Nr 221, poz. 1736) Rada Miejska w Gryfinie uchwala, co następuje:

§ 1. Rada Miejska w Gryfinie postanawia zaskarżyć rozstrzygnięcie nadzorcze Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie zawarte w UCHWALE NR XXV/157/S/2009 z dnia 17 grudnia 2009r. stwierdzającego nieważność uchwały Nr XLV/480/09 Rady Miejskiej w Gryfinie z dnia 12 listopada 2009r. w sprawie określenia wymiaru dopłat ściekowych stosowanych przy wykonywaniu usług opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych oraz określenia wymiaru modernizacyjnych dopłat środowiskowych do budowy mikrooczyszczalni przydomowych lub przebudowy i remontu zbiorników bezodpływowych.

§ 2. Wykonanie uchwały w zawitym terminie w zakresie złożenia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie powierza się radnemu Rady Miejskiej w Gryfinie Pawłowi Nikitińskiemu oraz upoważnia do powołania pełnomocnika procesowego.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

 

PRZEWODNICZĄCY RADY

Mieczysław Sawaryn

 

Uzasadnienie

Dnia 30 grudnia 2009r. do Przewodniczącego Rady Miejskiej w Gryfinie wpłynęło rozstrzygniecie nadzorcze Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie zawarte w UCHWALE NR XXV/157/S/2009 z dnia 17 grudnia 2009r. stwierdzającego nieważność uchwały Nr XLV/480/09 Rady Miejskiej w Gryfinie z dnia 12 listopada 2009r. w sprawie określenia wymiaru dopłat ściekowych stosowanych przy wykonywaniu usług opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych oraz określenia wymiaru modernizacyjnych dopłat środowiskowych do budowy mikrooczyszczalni przydomowych lub przebudowy i remontu zbiorników bezodpływowych. Organ nadzoru zarzucił uchwale, że ustalenie terminu wejścia w życie uchwały z dniem podjęcia narusza w sposób istotny art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych i w ocenie organu nadzoru z uwagi na ogólny charakter norm prawnych zawartych w badanej uchwale, określającej uprawnienia skierowane do szerszej grupy obywateli zamieszkałych na terenie Gminy w zakresie przyznawania dotacji, podjęta uchwała, jako akt prawa miejscowego winna być ogłoszona w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym rozstrzygnięcia nadzorcze podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego z powodu niezgodności z prawem w terminie 30 dni od dnia ich doręczenia, podstawą wniesienia skargi jest uchwała Rady Miejskiej w Gryfinie. Rada miejska w Gryfinie uznając skargę za zasadną wzięła pod uwagę stan faktyczny (okoliczności podejmowania uchwały) oraz stan prawny wynikający z brzmienia przepisów ustawy o samorządzie gminnym, które z jednej strony uprawniają Radę do podjęcia uchwały wskazującej kierunki działania Burmistrza, z drugiej strony, nakładają na organ nadzoru obowiązek stwierdzenia nieważności uchwały jedynie w przypadku istotnego naruszenia prawa przez uchwałę, a rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zwierać uzasadnienie faktyczne i prawne (art. 91 ust. 3 o samorządzie gminnym).

Stan faktyczny przedstawia się następująco:

1. Dnia 24 czerwca 2009r. do Rady Miejskiej w Gryfinie wpłynął przedłożony przez Pełnomocnika grupy mieszkańców pana Władysława Pielechowskiego projekt uchwały w sprawie określenia wymiaru dopłat ściekowych stosowanych przy wykonywaniu usług opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych oraz określenia wymiaru dopłat środowiskowych do budowy mikrooczyszczalni przydomowych. Projekt uchwały motywowano z jednej strony koniecznością zintensyfikowania i podjęcia przez Gminę skutecznych działań w zakresie ochrony środowiska, z drugiej strony, z uwagi na zasadę sprawiedliwości społecznej, nierównego traktowania wobec prawa koniecznością ochrony właścicieli nieruchomości, którzy z przyczyn leżących po stronie Gminy nie maja możliwości przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej i jednocześnie na skutek uchybień w stanowieniu prawa lokalnego lub z mocy odrębnych przepisów pozbawieni zostali możliwości budowy przydomowej oczyszczalni ścieków.
2. Dnia 16 września 2009r. Przewodniczący Rady Miejskiej w Gryfinie pismem BOR.0562-9/09 poinformował Pełnomocnika grupy mieszkańców, że po weryfikacji podpisów złożonych na listach popierających projekt stwierdził, że projekt uchwały spełnia wymogi określone w Statucie Gminy Gryfino dotyczące inicjatywy obywatelskiej oraz, ze projekt uchwały zostanie wprowadzony do porządku obrad XLIV sesji Rady Miejskiej, zwoływanej na dzień 1 października 2009r.
3. Dnia 1 października 2009r. w zwołanej na godz. 10.00 XLIV sesję Rady Miejskiej w Gryfinie obywatelski projekt uchwały wprowadzono do porządku obrad za nr X (Druk 6/XLIV). Z uwagi na zmiany wprowadzone do porządku obrad procedowanie nad obywatelskim projektem uchwały zapisano w punkcie XVII zmienionego porządku obrad. Na wniosek klubu radnych Gryfińskiej Inicjatywy Samorządowej i za zgodą Pełnomocnika grupy mieszkańców złożonym w tym punkcie przed procedowaniem projektu obywatelskiego uchwały sesję przerwano do dnia 20.10.2009r.
4. Dnia 20 października 2009r. w drugiej części przerwanej sesji XLV z uwagi na równowagę głosów dwukrotnie głosowano nad obywatelskim projektem uchwały. Z uwagi na brak rozstrzygnięcia (równowaga głosów) zgodnie z regulaminem Rady ponowne głosowanie nad obywatelskim projektem uchwały przełożono na kolejną sesję Rady.
5. Dnia 12 listopada 2009r. w zwołanej na godz. 10.00 XLV sesję Rady Miejskiej w Gryfinie obywatelski projekt uchwały wprowadzono do porządku obrad za nr XXXI (Druk 27/XLIV). Z uwagi na zmiany wprowadzone do porządku obrad procedowanie nad obywatelskim projektem uchwały zapisano w punkcie VII zmienionego porządku obrad. W wyniku głosowania większością głosów obywatelski projekt uchwały został przyjęty i zapisany jako UCHWAŁA Nr XLV/480/09 Rady Miejskiej w Gryfinie z dnia 12 listopada 2009r.

Zgodnie z art.16 ust.2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej samorząd terytorialny uczestnicząc w sprawowaniu władzy publicznej wykonuje przysługującą mu istotną część zadań publicznych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność (por. również art.2 ustawy o samorządzie gminnym). Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej (art.165 ust.2 Konstytucji i art.2 ust.3 ustawy o samorządzie gminnym). W ramach owej samodzielności organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego służy prawo określania sposobu wykonywania swoich zadań na zasadach określonych w ustawie (art.169 ust.1 Konstytucji). Zasady te są określone w ustawie o samorządzie gminnym i podejmowane na podstawie jej przepisów i w granicach działania organów gminnych podlegają sądowej ochronie, bowiem, jak głosi teza wyroku NSA z dnia 7 października 1991r. (sygn. SA/Wr 841/91, ONSA 1993, nr 1, poz.5) „ustanowiona [...] prawna ochrona samodzielności […] nie obejmuje działań bezprawnych”. Organ nadzoru może dokonywać oceny działania organów gminnych jedynie z punktu widzenia legalności, o czym stanowią zarówno art.171 ust.1 Konstytucji, jak i art.85 ustawy o samorządzie gminnym. Jak słusznie zauważa NSA we Wrocławiu w swoim wyroku z dnia 2 listopada 1998r. (sygn. II SA/Wr 1459/97, OSS 1998 nr 3, poz.79) „tylko w przypadku istotnego naruszenia prawa w uchwale organu gminy, organ nadzoru może sięgnąć do swoich uprawnień przewidzianych w art. 91 cyt. ustawy o samorządzie gminnym. Ingerencję organu administracji rządowej w sytuacji braku takiego "istotnego naruszenia prawa" należy ocenić jako godzenie w konstytucyjną zasadę samodzielności jednostek samorządu terytorialnego”, przy czym w tezie pierwszej tego wyroku sąd wskazuje, iż do istotnych naruszeń przepisów „należy naruszenie: przepisów wyznaczających kompetencję do podejmowania uchwał, podstawy prawnej podejmowania uchwał, przepisów prawa ustrojowego, przepisów prawa materialnego - przez wadliwą ich wykładnię - oraz przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał”.
W swoim rozstrzygnięciu organ nadzoru zarzucił jedną z tych przesłanek tj. przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał przez ustalenie terminu wejścia w życie uchwały z dniem podjęcia, co w ocenie organu nadzoru naruszyło w sposób istotny art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych i w ocenie organu nadzoru z uwagi na ogólny charakter norm prawnych zawartych w badanej uchwale, określającej uprawnienia skierowane do szerszej grupy obywateli zamieszkałych na terenie Gminy w zakresie przyznawania dotacji, podjęta uchwała, jako akt prawa miejscowego winna być ogłoszona w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Zdaniem Rady w tym przypadku nie może nawet dojść do sporu na temat interpretacji przepisów ustawy, ponieważ organ nadzoru w swojej uchwale i uzasadnieniu do niej nie przedstawił uzasadnienia faktycznego, czym uchybił przepisowi art. 91 ust. 3 o samorządzie gminnym. Świadczy to o arbitralności i dowolności oceny przesłanek, jakimi kierował się organ nadzoru wydając rozstrzygnięcie nadzorcze.

Uzasadnienie faktyczne aktu nadzoru winno zawierać powołanie stwierdzonych faktów i okoliczności mających znaczenie dla przeprowadzonej przez organ nadzoru oceny prawnej, w tym wskazanie postanowień uchwały organu samorządowego uznanych za niezgodne z prawem, co w przedmiotowym rozstrzygnięciu organu nadzoru nie wystąpiło.

W tym stanie rzeczy zaskarżenie jest uzasadnione, bowiem rozstrzygnięcie nadzorcze nie spełnia podstawowych wymagań jego zgodności z prawem, jakie przyjął NSA w Warszawie w tezie pierwszej swojego wyroku z dnia 18 kwietnia 2000r. (sygn. III SA 397/00, ONSA 2001, nr 3, poz.117) „Aby zastosować przewidziany przez ustawę środek nadzoru [...], właściwy organ musi w sposób niebudzący wątpliwości wykazać sprzeczność postanowień badanej uchwały z prawem, wyjaśniając sens przepisów, które - w jego ocenie - zostały naruszone, oraz wypływające z nich dyrektywy (nakazy i zakazy)”. Prawny charakter stosunku nadzoru polega na tym, iż akty nadzoru mogą być stosowane jedynie w sytuacjach dopuszczonych prawem, z zastosowaniem procedury, która uwzględnia prawo organu nadzorowanego do ochrony jego samodzielności przed nieuzasadnioną ingerencją. Uzasadnienie rozstrzygnięcia nadzorczego nie wskazuje faktycznych okoliczności, które by naruszały obowiązujące przepisy prawne w sposób uzasadniający stwierdzenie nieważności uchwały jako całości i wykracza poza dopuszczalne ustawowo ramy ingerencji nadzorczej. Brak argumentacji w uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego uchybia przepisowi art. 91 ust. 3 o samorządzie gminnym, co podniesione zostanie w skardze. Jak podkreślał NSA we Wrocławiu w tezie pierwszej wyroku z dnia 20 kwietnia 1999r. sygn. II SA/Wr 606/98, publ. w: OSS 1999 Nr 3, poz.86 „Przyznanie jednostkom samorządu terytorialnego samodzielności oznacza, że sprawowanie nadzoru musi odbywać się w granicach dopuszczalnych przepisami prawa”.

Wobec powyższego postanowiono jak w treści §1 uchwały.